Ռաֆայել Գրիգորյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր 

Մարմնի շարժման արագությունը  միավոր ժամանակում  նրա  անցած ճանապարհն է ։

70կմ/ժ  արագություն ասելով հասկանում ենք, որ մարմինը          1ժ-ում անեցել է 70կմ ճանապարհ։

Արագություն = Ճանապարհ : ժամանակ

Ճանապարհ= Ժամանակ  · Արագություն

Ժամանակ= Ճանապարհ ։  Արագություն

Խնդիրներ դասարանում

1. Բեռնատարը 740 կմ ճանապարհի առաջին 320կմ-ն անցավ 80կմ/ժ արագությամբ, իսկ մնացած մասը՝ 60կմ/ժ  արագությամբ։ Բեռնատարը քանի՞ ժամում  անցավ  այդ  ճանապարհը։
   Լուծում               Պատ՝․11ժամ
   1.320:80=4ժ
   2.740-320=420
   3.420:60=7ժամ
   4.4+7=11ժամ

2. Գնացքը 2 օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1620կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը  նա ճանապարհի վրա  ծախսեց 10 ժամ, իսկ երկրորդ օրը՝  2 ժամ պակաս։ Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը։
Լուծում             Պատ՝․90ժ
1.10-2=8ժ
2.10+8=18ժ
3.1620:18=90Ժ

3. A քաղաքից միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։ 8 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան  ժամում անցնում է 60կմ, իսկ երկրորդը՝  80 կմ։
Լուծում              Պատ՝․160կմ
1.8×60=480
2.8×80=640
3.640-480=160

4. Երևանից հակադիր ուղղություններով  շարժվեցին երկու ավտոմեքենա։ Քանի՞ ժամ հետո նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 780կմ, եթե մեկը շարժվում է 70կմ/ժ արագությամբ, իսկ մյուսը՝ 10կմ/ժ-ով պակաս  արագությամբ։
Լուծում                           Պատ՝․6ժ
1.70-10=60կմ/ժ
2.60+70=130կմ
3.780:130=6

Խնդիրներ տան համար

1. Հեծանվորդը 1 ժամում անցնում է 20 կմ:

• Քանի՞ կմ նա կանցնի 2 ժամում:
  Լուծում      Պատ՝․40կմ
  2×20=40
• 80 կմ ճանապարհը որքա՞ն ժամանակում կանցնի, եթե 40 կմ անցնելուց հետո 1 ժամ հանգստանա:
  Լուծում                               Պատ՝․
  1.80:20=4ժամ                    5ժամում
  2.4ժամ+1ժամ=5ժամ

2. Ավտոմեքենան քանի՞ կիլոմետր կանցնի 4 ժամում, եթե նա շարժվի հաստատուն՝ 70 կմ/ժ արագությամբ:
   Լուծում        Պատ՝․
   70×4=280     280կմ
3. Ավտոմեքենան 80 կմ/ժ արագությամբ A քաղաքից մեկնեց 400 կմ հեռավորության վրա գտնվող B քաղաքը: A քաղաքից դուրս գալուց 3 ժ հետո որքա՞ն կլինի նրա հեռավորությունը B քաղաքից:
   Լուծում                Պատ՝․
   1.80×3=240         160կմ
   2.400-240=160
4. A վայրից հակադիր ուղղություններով միաժամանակ շարժվեցին երկու ավտոմեքենա : Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2 ժ հետո, եթե մեքենաներից մեկի արագությունը 60 կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 75 կմ/ժ:
   Լուծում                     Պատ՝․
   1.2×60=120            270կմ
   2.2×75=150
   3.120+150=270

Տիգրան Արտաշեսյանը՝ իր տոհմում այդ անվան երկրորդ կրողը, նախնիններից ժառանգում է կայացած պետություն և հզոր բանակ, որի միջոցով էլ Տիգրան Մեծի օրոք, Մեծ Հայքի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը ՝ Հայքը կարճ ժամանակով դառնում է Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը. Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։ Տիգրանը, սակայն, կորցնում է իր նվաճումների մեծագույն մասը Պարթևական թագավորության և ազդեցիկ Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում։  Մ․թ․ա․ 66 թվականին հռոմեական տիրությունը և պարթևները պաշարում  են  հայոց թագավորանիստ-ոստան Արտաշատը։ Այնուամենայնիվ Հայաստանը շարունակում էր պահպանել իր տարածքային ամբողջականությունը (15 նահանգները) և նույնիսկ որոշ նվաճած հողեր։ Տիգրան Մեծի կառավարման վերջին տարիներն անցնում են համեմատաբար խաղաղ աշխարհաքաղաքական պայմաններում։ Հայոց «արքայից արքան» մահանում է մ․թ․ա 55 թվականին՝ գահը թողնելով որդուն՝ Արտավազդին։
Տիգրան Մեծի օրոք ստեղծվել է Հայոց աշխարհակալությունը․ ենթակա երկրներով հանդերձ այն զբաղեցնում էր շուրջ 3 միլիոն քառակուսի կմ տարածք և տասն անգամ գերազանցում էր Մեծ Հայքի տարածքը։ Տիգրանյան Հայաստանում խոսում էին 15-ից ավելի լեզուներով։ Տիգրան Մեծի օրոք Հայաստանը մարտադաշտ կարող էր դուրս բերել 300 հազար զինվոր: Հայոց արքան աչքի է ընկել նաև քաղաքաշինական գործունեությամբ։ Մ․թ․ա․ 80-70-ական թվականներին Արևմտյան Տիգրիսի ափին հիմնադրում է Տիգրանակերտ քաղաքը, որը դառնում է հայոց նոր մայրաքաղաքը։ Տիգրանն իր անունով քաղաքներ է հիմնադրել նաև այլ վայրերում, այդ թվում՝ Արցախում։

Прозвища зимы

Как только не называют зиму русские поэты и писатели.

А. С. Пушкин назвал зиму «волшебницей». Действительно, только зимой можно увидеть стремительное преображение природы. Вспомните, какие радостные чувства охватывают нас, когда выпадает первый снег. Буквально за несколько часов природа укрывается белоснежным одеялом и замирает. Исчезает осенняя слякоть. Лужи скованы морозом и искрят на солнце яркими бликами.

Другие поэты нарекли зиму старушкой. Прислушайтесь к зимним звукам. Так же, как древняя старушка, зима скрипит, охает, кряхтит и шепчет. Это замерзшие стволы деревьев кряхтят на морозе, скрипит снег под ногами редких прохожих, перешептываются снежинки, кружась в полете.

Но бывает зима и злой колдуньей. Разбушевавшись, посылает она вьюги и метели, окутывает природу.

Задание 1. Объясни и напиши смысл выражений, выделенных жирным курсивом

Задание 2. Выпиши и определи в каком числе даны подчеркнутые слова.

Задание 3. Преобразуй подчеркнутые слова, чтобы они были в единственном числе и отвечали на вопрос кто? или что?. Определи их род.

Например:

чувства(мн. число) — чувство (ед. число) — средний род

природы — что? природа (ед. число) — женский род