Ամփոփիչ աշխատանք

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Լրացրու բաց թողնված բառը
Երկրի վրա կյանքը պայմանավորված է արեգակի ճառագայթների էներգիայով:

Էներգիայի ի՞նչ տեսակներ են ձեզ հայտնի:

1. Ջերմային էներգիա

2. Էլեկտրական էներգիա

3. Միջուկային էներգիա

4. Քիմիական էներգիա

5. Ճառագայթային էներգիա

6. Մեխանիկական էներգիա

1. Հողի ու ջրի ,թռչունների ու ձկների ,վայրի գազանների պահպանման համար ի՞նչ միջոցներ են ձեռնարկվում:

   Մարդը ստեղծում է անտառներ, կանաչ պուրակներ և արգելոցներ։

2. Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները,և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ:

   Օքսիդները խառնվելով ջրին առաջացնում են թթուներ ՝ ծծմբական թթու, ազոտական թթու և այլն:

3. Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը:

   Կենցաղային աղբը չի կարելի այրել, որովհետև նրա գոլորշին բարձրանում է և խանգարում է օզոնային շերտին, որը մարդուհամար շատ օգտակար է, որովհետև օզոնային շերտը խանգարում է ուլտրամանուշակագույն հոսանքներին ներխուժել երկրի մթնոլորտ:

4. Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:

   Մեխանիկիական շարժում են կոչվում ժամանկի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմինների նկատմամբ։

5. Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:

   Գետում լողացող ձուկը շարժվում է ափի նկատմամբ:

6. Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:

   Մարդիկ և մեքենաները շարժվում են իսկ ձկները լողում են ջրի մեջ երկնքում թռչում են թռչունները:Արագ դանդաղ կամ անհավասար հավասար

7. Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:

   Մ/վ կ/ժ  Որպեսի իմանալ մեքենայի միջին արագությունը պետք է անքած ճանապարհը բաժանել ծախսված ժամանակին այսինքն S=v:t Կամ ել եթե արագությունն է հայտնի պետք է գրել V=s:t

8. Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:
   Մարմնինները փոխում են իրենց արագությունը այն դեպքում, երբ նրա վրա ազդում են ուրիշ մարմիններ:
9. Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը:
   Ուժը նշանակում են F տառով։
10. Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:
    Առանձգական ուժը այն ուժն է, որը մոդուլով հավասար է այն ուժին, որով ազդում են նրա վրա։
11. Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:
    Այն մարմինը որը իր ձևը փոխում է այլ մարմնի պատճառով ու նա վերադառնում է իր սկզբնական ուժին։
12. Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:
    Ուժի շափման միավորը դա նյուտոնն է։
13. Ի՞նչ է մարմնի կշիռը:
    Մարմնի կշիռը դա մարմնի ծանրությունն է։
14. Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը:
    Երբ որ մարմինը ձքվում է մագնիսական դաշտիր տիեզերքի օգնությամբ։
15. Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:
    Այն ուժը, որով Երկիրը ձգում է մարմիններ կոչվում է ծանրության ուժ

Ի՞նչ է մարմնի կշիռը:

Ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը:

Այն ուժը , որի շնորիվ մոլորակները պտտվում են արեգակի շուրոջը` կոչվում է տիեզերական ձգողություն:

Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:

Այն ուժը, որով երկիրը դեպի րիեն է ձգում որևէ մարմին կոչվում է` ծանրո

Պատասխանել հարցերի

Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:

Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ և աշխատում է վերականգնել մարմնի սկզբնական ձևն ու չափերը, կոչվում է առաձգականության ուժ:

Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:

Ձևափոխությունը լինում է առաձգական և պլաստիկ: Ուժի ազդեցությունը վերացնելուց հետո առաձգական ձևափոխության դեպքում մարմինները վերականգնում են իրենց սկզբնական ձևը և չափերը: Պլաստիկ ձևափոխության ենթարկված մարմինը չի վերականգնում իր նախկին ձևը և չափը։

Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:

Ուժի չափման միավորը Նյուտոնն է (1 Ն):
Ուժի միավոր է նաև կիլոնյուտոնը(կՆ):
1կՆ=1000Ն:

Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:Մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմիների նկատմանբ ժամանակի ընթացքում կոչվում է մեխանիկական շարժում:

Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:Գետում լողացող ձուկը շարժվում է գետի ապի նկատմամբ:

Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:Ըստ հետագծի շարժումների լինում են ուղղագիծ և կորագիծ, ըստ արագուցյան ՝ հավասարաչափ և անհավասարաչափ:

Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:Արագությունը ցույց է տալիս միավոր ժամանակում մարմնի անցած ճանապարհը, չափվում է մ/վ, սմ/վ, կմ/ժ և այլ միավորներով:

Դասարանական աշխատանք

 

Պատասխանել հարցերին

 

Ո՞ր նյութերն են կոչվում օքսիդներ:- Այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է, կոչվում են օքսիդներ:

Ի՞նչ թթուներ կան բնության մեջ: կիտրոնաթթու, քացախաթթու, կաթնաթթու, խնձորաթթու, կարագաթթու

Որտե՞ղ է կիրառվում գիպսը: Գիպսը կիրառվում է բժշկության, շինարարության, քանդակագործության մեջ:

Լրացուցիչ տնային առաջադրանքներ

Ո՞րն է օքսիդացման ռեակցիան:- Այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է, կոչվում են օքսիդներ:

Ի՞նչ բաղադրություն ունեն աղերը:-Աղերը բարդ նյութեր են, որոնք կազմված են մետաղների ատոմներից և թթվային մնացորդներից։

Ի՞նչ բաղադրություն ունեն հիմքերը:-Հիմքեր կամ հիդրօքսիդներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի ատոմից և մեկ կամ մի քանի հիդրօքսիլ խմբերից:

1. Հողի ու ջրի ,թռչունների ու ձկների ,վայրի գազանների պահպանման համար ի՞նչ միջոցներ են ձեռնարկվում: Աղբի վեիամշակում, այլընտրանքային վառելիքի կիրառում, օդային տրանսպորտի քչացում, պեստիցիդների և հերբիցիդների կիրառման սահմանափակում, ջրի պաշարների խնայում և այլն:
2. Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները,և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ:- Ծծմբի և ազոտի օքսիդների պատճառով առաջանում են «թթվային անձրևները»:Թթվային անձրևները մեծ վնաս են հասցնում կենդանի և անկենդան բնությանը, շինություններին:
3. Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը: Որովհետև աղբը այրելիս կարող են առաջանալ թունավոր գազեր, որոնք կարող են վերածվել թթվային անձրևների:

Այն քիմիական ռեակցիաները, որոնք ընթանում են ջերմության և լույսի անջատմամբ, կոչվում են այրում: Այրումն օքսիդացման ռեակցիա է:Այրման համար անհրաժեշտ պայման է թթվածնի առկայությունը:Սովորաբար, որպեսզի այրում տեղի ունենա, հարկավոր է նյութը տաքացնել մինչև նրա բռնկվելը:Այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում տեղի է ունենում նյութի բռնկումը, կոչվում է բռնկման ջերմաստիճան: Տարբեր նյութեր բռնկվում են տարբեր ջերմաստիճաններում:Կան նաև նյութեր, որոնք բոցավառվում են առանց տաքացնելու՝  ինքնաբերաբար: Նման նյութերի՝ բենզինի, կերոսինի, եթերի, ացետոնի գոլորշիների,  բնական գազի հետ պետք է շատ զգույշ վարվել:Այրման տեսակարար ջերմություն կոչվում է 1 կգ վառելանյութի լրիվ այրումից անջատվող ջերմության քանակը:Տարբեր վառելանյութերի այրման տեսակարար ջերմությունը կարելի է որոշել աղյուսակից:  Պինդ վառելանյութերի  այրման հետևանքով մեծ քանակությամբ  մոխիր  և  այլ թափոններ  են ստացվում: Այդ առումով առավել արդյունավետ է հատկապես գազային վառելանյութի օգտագործումը, որն այրվում է գրեթե լրիվ:
Վառելանյութերի այրման ընթացքում անջատվում է մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ, ինչպես նաև ծծմբի և ազոտի օքսիդները, որոնք աղտոտում են մթնոլորտը:
Եթե այնուամենայնիվ առաջացել է հրդեհ, ապա.
1.  Խուճապի չմատնվե՛ս:
2.  Անմիջապես զանգահարի՛ր հրշեջ կայանի համարով 1−01:
3.  Փորձի՛ր մարել կրակը կրակմարիչով կամ այլ միջոցներով:
4.  Իմացի՛ր, որոշ դեպքերում, օրինակ, եթե վառվում են փայտը, թուղթը, ապա կրակը հանգցնում են ջրով, որը և՛ իջեցնում է ջերմաստիճանը, և՛ կրակը մեկուսացնում է օդից:
5.  Իմացի՛ր նաև, շիկացած մետաղի  վրա չի՛ կարելի ջուր լցնել: Այդ դեպքում ջրից անջատվում է ջրածին, որի այրումից  մեծ քանակությամբ ջերմություն է անջատվում: Հրդեհը չի դադարի, այն ավելի շատ կտարածվի:
6. Մի՛ փորձիր հանգցնել վառվող բենզինը, նավթը, կերոսինը ջրով։ Դրանք ջրից թեթև են և, մնալով նրա մակերևույթին, կշարունակեն այրվել:
7. Մի՛ լցրու ջուր բաց էլեկտրալարերի վրա:

Վառելանյութ։ Վառելանյութի տեսակները: Դրանց լրիվ և թերի այրումը

Հեշտ բռնկվող նյութերը, որոնք այրվելիս անջատում են մեծ քանակությամբ ջերմություն, կոչվում են վառելանյութեր:
Վառելանյութ լինելու համար նյութը ոչ միայն պետք է լավ այրվի՝ անջատելով մեծ քանակությամբ ջերմություն, այլև՝ լինի էժան և շատ: Վառելանյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային:
Պինդ վառելանյութեր են՝ քարածուխը, տորֆը, փայտը և այլն:

Հեղուկ վառելանյութեր են՝ բենզինը, կերոսինը, մազութը, սպիրտը և այլն:
Գազային վառելանյութեր են՝ բնական գազ, ջրածինը:
Վառելանյութի արդյունավետությունը գնահատվում է այրման տեսակարար ջերմությամբ:
Վառելանյութերից օգտվելիս պետք է պահպանել անվտանգության կանոնները:
1. Բոլոր տեսակի վառելանյութերը պետք է պահել կրակից և ջերմության աղբյուրներից հեռու:
2. Վառելանյութն այրելիս պետք է կարգավորել վառարան մտնող օդի քանակը: Եթե օդի ծավալն անհրաժեշտից պակաս լինի, ապա տեղի կունենա վառելանյութի թերի այրում և ածխաթթու գազի հետ մեկտեղ կառաջանա խիստ թունավոր «շմոլ գազ» (CO):
3. Եթե սենյակում կա վառարան, ապա ժամանակ առ ժամանակ սենյակը պետք է օդափոխել: Դրանով դուք սենյակից կհեռացնեք CO2 և CO գազերը և նոր օդ կներմուծեք՝ լրիվ այրում ապահովելու համար:
4. Եթե բնակարանում գազի հոտ զգացվի, պետք է անմիջապես փակել գազի փականը, բացել բոլոր պատուհանները: Ոչ մի դեպքում չմիացնել էլեկտրականություն, քանի որ կայծից պայթյուն և հրդեհ կառաջանա:
5. Բոլոր հիմնարկներում, ձեռնարկություններում, քիմիական լաբորատորիաներում, պարտադիր է կրակմարիչներ ունենալ: