Ռաֆայել Գրիգորյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր 

Мне мама приносит
Игрушки, конфеты,
Но маму люблю я
Совсем не за это.

Веселые песни
Она напевает,
Нам скучно вдвоем
Никогда не бывает.

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր տրված բառերով:

Բնակչություն, զորք, երամ․

Մի երկրի բոլոր զինվորները —  զորք

Միասին թռչող թռչուններր — երամ

Մի երկրի բոլոր քաղաքների ու գյուղերի բնակիչները — բնակչություն

2. Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր տրված բառերով:

Բազմություն, մարդկություն, ագզ, ժողովուրդ:

Մի երկրում ապրող մարդիկ — ժողովուրդ

Հավաքված մարդիկ — բազմություն

Ամբողջ աշխարհում ապրող մարդիկ — մարդկություն

Նույն ազգությանը պատկանող բոլոր մարդիկ — ազգ

3. Փակագծերումդրված բառերը համապատասխան ձևով գրի՛ր:

Օրինակ՝

Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն (աղմկել): — Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն աղմկում էր:

Կռունկների երամը (թռչել): — Կռունկների երամը թռչում է:

Զորքը (տեղավորվել) դաշտում: — Զորքը տեղավորվել է դաշտում:

Ժողովուրդը (լսել) հռետորին: — Ժողովուրդը լսում էր հռետորին:

Հրապարակում հավաքված բազմությունը ինչ-որ բանի (սպասել): — Հրապարակում հավաքված բազմությունը ինչ-որ բանի էր սպասում:

Ավագանին (ողջունել) օտարականին: — Ավագանին ուղջունել էր օտարականին:

Հոտն (իջնել) սարից: — Հոտն իջնել է սարից:

Ժողովուրդը գոհ (լինել) այդ որոշումից: — ժողովուրդը գոհ էին եղել այդ որոշումից:

Բնակչությունն իր ղեկավարներից խելացի վճիռներ ու որոշումներ (սպասել): — Բնակչությունն իր ղեկավարներից խելացի վճիռներ ու որոշումներ էր սպասում:

1.Մի պարկում կար 6 անգամ քիչ շաքարավազ, քան՝ երկրորդում: Երբ երկրորդ պարկից 24 կգ շաքարավազ տեղափոխեցին առաջինի մեջ, երկու պարկերում շաքարավազի քանակները հավասարվեցին: Սկզբում քանի՞ կգ շաքարավազ կար պարկերից յուրաքանչյուրում:

II – 6x

I – x

Լուծում

6x – 24 = x + 24

6x – x = 24 + 24

Պատ՝․
1) 48/5

2) 6 x 48/5 = 288/5

2.Բեռնատարի արագությունը 18 կմ/ժ-ով մեծ է ավտոբուսի արագությունից:Նրանք միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու քաղաքներից, որոնց միջև հեռավորությունը 632 կմ է:Գտիր բեռնատարի և ավտոբուսի արագությունները, եթե հայտնի է, որ նրանք հանդիպեցին շարժումը սկսելուց 4 ժամ հետո:

Ավտոբուս — X կմ/ժ
Բեռնատար — X + 18 կմ/ժ

4x+4x+72 = 632

8x = 632 — 72 = 560

x = 560 : 8 = 70 կմ/ժ (ավտոբուս)

70 + 18 = 88 կմ/ժ (բեռնատար)

 

3.Երկու եղբայրներ ունեն հավասար թվով ընկույզներ: Եթե ավագ եղբայրը կրտսերին տա 20 ընկույզ, ապա նրա մոտ կմնա 5 անգամ քիչ ընկույզ, քան՝ կրտսերի մոտ:Քանի՞ ընկույզ կար սկզբում եղբայրներից յուրաքանչյուրի մոտ:

Կրտսեր — X = X + 20

Ավագ — X = X — 20

5 · (X + 20) = X + 20

5X — 100 = X + 20

5X — X = 20 + 100

4X = 120

X = 30

4.Լուծույթում կա 40% աղ: Եթե ավելացնենք ևս 120 գ աղ, ապա լուծույթում կդառնա 70% աղ: Որքա՞ն էր սկզբնական լուծույթի զանգվածը:

70 — 40 = 30%

30% = 120 գրամ աղ

120 : 30 = 4

4 x 40 = 160

Պատ՝․ 160

5.Երկու տակառներում կա 544 լ բենզին: Երբ առաջինից վերցրին բենզինի 1/3-ը, իսկ երկրորդից՝ 1/7-ը, ապա երկու տակառներում բենզինի քանակները հավասարվեցին:Սկզբում քանի՞ լ բենզին կար տակառներից յուրաքանչյուրում:

I, II — 544

I — x — x — 1/3x = 2/3x

II — 544 — x — 544 — x — 1/7 x (544 — x)

Լուծում

Պատ․՝ I — 306, II — 238:

1. Տրված բառերը դարձրո՛ւ հոգնակի և տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ:

Սուզանավ, ծովախորշ, լողափ, մանր, ծովափիղ, արկղ:

Ծովափղերը ավելի փոքր են, քան բծավոր փոկերը:

Փոկերն ափից շատ հեռու չեն գնում, մեծ մասամբ ծովախորշերի ու գետաբերանների մոտ են հանդիպում:

Խորտակված սուզանավերի անձնակազմերը փրկելու համար հատուկ սարք են ստեղծել, որն անվանում են Մոմսենի փրկարար զանգ:

Այս ու այն կողմ թափթփված արկղերը հուշում էին, որ երեկոն սովորական ավարտ չի ունեցել:

Մայրը խոշոր ելակներն ընտրեց մուրաբայի համար, իսկ մանրերով տորթը զարդարեց:

Մարդկանց շնաձկներից պաշտպանելու համար հատուկ ցանցեր են դրել Հարավային Աֆրիկայի, Ավստրալիայի, Մեքսիկական ծոցի բոլոր լողափների երկարությամբ:

2.Փակագծերում տրված բառերը պահանջվող թվով դի՛ր (եզակի կամ հոգնակի) և համապատասխանեցրո՛ւ նախադասությանը:

Կան ջրային խուզարկուններ («խուզարկու»), որոնք (որ) ծովերում (ծով) ու օվկիանոսներում (օվկիանոս) գանձեր  (գանձ) են որոնում: Հայտնի են հեքիաթային հաջողություններ (հաջողություն): Վագներն իր ընկերների (ընկեր) հետ Ֆլորիդայի ափրի (ափ) մոտ խորտակված իսպանական նավեր (նավ) ավելի քան միլիոն դոլար արժեցող (գանձ) է գտել: Բայց ավելի մեծ թիվ են կազմում այնպիսի որոնողները (որոնող), որոնք (որ) չեն կարողանում նույնիսկ որոնումների (որոնում) ծախսը (ծախս) փակել:

3. Տեքստի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ: Քn կարծիքով, ո՞ր գոյականների թիվը չպիտի փոխել:

Դանդաղ ընթանում է անապատի նավերը՝ ուղտերը. նրա վրա սպիտակ ստվերի նման անշարժացել է հեծյալները: Ավազն ու քարերը ասես շիկացած վառարան լինեն. կրակ են շնչում: Օդը կանգնած է: Կապտավուն երկինքը պատած է կիսաթափանցիկ կարմրավուն մշուշաքողով, և հորիզոնը գրեթե ձուլվել է երկնքին: Անապատի ճնշող լռությունը խախտում է միայն ուղտերի վզից կախված զանգուլակի միապաղաղ զնգզնգոցը:

 

Աշխարհը լի է գեղեցկությամբ

Տարին ունի չորս եղանակ։ Յուրաքանչյուն եղանակ գեղեցիկ է յուրովի։ Բայց աշխարհը ավելի գեղեցիկ է դառնում հատկապես գարնանը։ Աշխարհի ցանկացած անկյուն էլ ավելի շատ այցելու է ունենում երբ ծաղկում են յուրահատուկ գեղեցկություն ունեցող ծառեր։ Աշխարհը գեղեցկանում է նաև իր ջրվեժների շնորհիվ։ Այս ամենը բնությունն է։ Աշխարհը բնությունից բացի գեղեցկանում է մարդկանց շնորհիվ։ Ինչքան շատ սիրենք աշխարհը, այնքան այն  ավելի գեղեցիկ կդառնա մեզ համար։

Задание 1:

1. Вчера мы пошли в музей фотографии.
2. Там мы долго гуляли по залам.
3. Потом мы сходили в кафе пообедать.
4. Когда мы были в кафе, мы говорили о музее.
5. Потом мы на автобусе поехали домой.
6. Обычно мы ездим на автобусе, но если опаздываем, то ехать на такси.
7. Когда мы ехали на автобусе, то мы читаем рекламу или разговариваем.
8. Завтра нам нужно пойти на консультацию, потому что скоро экзамены. Потом мы пойдем в читальный зал заниматься. Мы часто ходим туда, там можно читать журналы и делать домашнее задание.
9. Наверное, перед экзаменом мы пойдем туда каждый день.
10. А в выходные мы обязательно поедем на дачу.

Задание 2:

1. Вчера, когда я шёл в библиотеку, я встретил нашего учителя.
2. В прошлую субботу мы шли на стадион.
3. Летом они мечтают поехать на море.
4. Бабушка долго ходила по магазину и купила всё необходимое.
5. Сегодня вечером я пойду в театр на премьеру.
6. Сейчас я иду домой.
7. Ты ходишь в парк каждое воскресенье?
8. Весной наша группа поехала в Санкт-Петербург.
9. Вечером она всегда гуляет по парку с собакой.
10. После занятий мы обычно идем в столовую.

Задание 3:

Обычно мой брат ездит на работу на машине. Но вчера было очень тепло и он пошел на работу пешком. Когда он шёл по улице, он встретил своего школьного друга. Они очень обрадовались встрече. Они остановились и разговаривали, вспоминали школу, свою учительницу, одноклассников.

Друг сказал брату, что он завтра едет в Гюмри на своей машине. Он предложил брату поехать вместе с ним. Когда брат вернулся с работы домой, он рассказал мне о встрече и сказал, что я могу поехать вместе с ними. Я согласился.

Когда мы ехали в Гюмри, мы несколько раз останавливались около кафе. Мы весь день провели на машине по городу, съездили на экскурсию в села Гюмри.

 

1. Կարդացե՛ք ստեղծագործությունը և կատարե՛ք ա  և բ  առաջադրանքները.

ա) Ո՞րն է հեքիաթի գլխավոր ասելիքը: Ընտրի՛ր մտքերից մեկը և ընտրությունդ հիմնավորի՛ր.

• Քեզ նվիրված մարդուն պետք է հավատարիմ լինել:
• Ընկերոջդ թերության նկատմամբ կարելի է ներողամիտ լինել:
• Նյութական արժեքից ավելի կարևոր են գեղեցկությունն ու ուրախությունը:
• Մարդու հնարամտությունը սահման չունի:
  Այս հեքիաթը մեզ ցույց է տալիս, որ հերոսը անցանկալի թերությունը սարքեց դրական նոր ու գեղեցիկ փոփոխություն։
  Այսինքն մարդու զեռքում է թե ինչ կերպ կնկալի տվյալ իրավիճակը՝ դրական, թե բացասական։

բ) «Ես հուսով եմ, ավելի շուտ՝  համոզված եմ, որ դու հասկացար, թե ինչու եմ քեզ նվիրում այս  հեքիաթը»: Ինչո՞ւ է պատմող հերոսը հեքիաթը քեզ նվիրում:

Ամեն մեկիս, այս դեպքում ինձ սովորեցնում է շրջապատող աշխարհը հատկապես մարդկանց ընդունել այնպիսին ինչպիսին, որ կան։